کاستادرال یکی از روستاهای اتریش در سال ۱۸۵۲ میلادی
کاداستر (به انگلیسی: Cadastral Map) نقشه برداری ثبتی است، یعنی نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته باشد و بتوان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر کرد.
عملیات تهیه نقشه‌های ثبتی (کاداسترال) را می‌توان در مراحل زیر خلاصه نمود:
- تهیه نقشه از تمام و یا قسمتی از شهرها
- تهیه نقشه از روستاها
- تهیه نقشه از زمینها و املاک در شهرها و روستاها
- تهیه نقشه از مزارع و مراتع
ادوات
لوازم ادوات و نیروی کار لازم برای تهیه نقشه‌های ثبتی:
– دوربین نقشه برداری ترجیحاً توتال استیشن با دقت عالی و سرعت مناسب برای سرعت بخشیدن به کار.
-داشتن نیروی کار بسیار ماهر در امور ثبتی و توانایی تشخیص مسایل ثبتی.
-داشتن نیروی کار ماهر در زمینه تهیه کروکی‌های دقیق از عرصه واعیان املاک.
-نقشه بردار ماهر و هماهنگ با کروکی کش
-استفاده از نرم‌افزارهای مناسب جهت ترسیم مانند Auto Cad و Mictrostation
کاداستر در ایران
در ایران تهیه نقشه‌های ثبتی بدین صورت می‌باشد:
- عملیات صحرایی که توسط گروه نقشه برداری انجام می‌شود.
- عملیات کارتوگرافی که در دفاتر انجام می‌شود.
- تایید نقشه‌های ثبتی بر عهده سازمان ثبت املاک می‌باشد.
- نقشه‌های ثبتی عموماً در مقیاسهای ۵۰۰/۱و۱۰۰۰/۱ ارایه می‌شود.
نقشه‌های ثبتی را می‌توان از راه‌های مختلف دیگر نیز تهیه نمود از جمله:
- بوسیله عکسهای هوایی و کارتوگرافی
- توسط اسکنرهای لیزری و نرم‌افزارهای مربوطه
- بوسیله دوربینهای عکاسی بسیار قوی و نرم‌افزارهای مربوطه
- بوسیله عکسهای ماهواره‌ای و غیره…
که تمامی روشهای فوق برای عملیات با متراژ بالا به صرفه بوده و هزینه‌بر می‌باشند. ساده‌ترین و بهترین و دقیقترین روش برای متراژهای نه‌چندان زیاد استفاده از دوربینهای توتال وجی پی اس‌های دو فرکانسه دقیق می‌باشد.
فدراسيون بين المللي نقشه برداري (FIG)، كاداستر را اینگونه تعریف نموده است:
فهرست مرتب شده اي از اطلاعات مربوط به قطعات زمين (در داخل مرز جغرافيايي يك كشور) كه شامل نقشه برداري و افزودن ساير مشخصه هاي زمين نظير حقوق مالكيت، كاربري، اندازه و ارزش، به نقشه مقياس بزرگ بوده و به طور رسمي به ثبت مي رسد.
–
تقسیمات کاداستر
الف) كاداستر ملكي ب) كاداستر عمومي
الف- « كاداستر ملكي » تعيين محدوده هاي ملكي است و به دو نوع «شهري » و «زراعي» تقسيم مي شود . همانطور كه مشخص است نوع شهري آن ، براي تعيين محدوده هاي شهري مثل عرصه خانه ها به كار مي روند و نوع زراعي آن هم به تعيين حدود زمين هاي زراعي مي پردازد.
ب- « كاداستر عمومي » لايه هاي ديگري از اطلاعات را شامل مي شود و همين اطلاعات است كه كاداستر را به نظامي چند لايه و پيچيده تبديل مي كند .
كاداستر عمومي به چند شاخه تقسيم ميشود :
۱-كاداستر مالي
۲-كاداستر آبي
۳-كاداستر سياسي
۴-كاداستر جغرافيايي
۵-كاداستر جامع
كاداستر مالي: هدفش تعيين مبلغ دقيق ماليات است اطلاعاتي در مورد ابعاد زمين و كاربري آن و هر اطلاعات ديگري كه براي تعيين مقدار و نحوه اخذ ماليات لازم است وجود دارد .
كاداستر سياسي: اطلاعات دقيقي در مورد تقسيم بندي هاي منطقه اي از قبيل حدود استان ها و بخش ها و شهرستان ها در اختيار كاربران قرار مي دهد .
–
نقشه برداري در كاداستر
نقشه برداري در كاداستر شامل « عمليات نقشه برداري كاداستر» و « تهيه نقشه كاداستر » ميشود و همانطور كه اشاره كرديم ثبت جامع حد و حدود اموال غير منقول را در بر مي گيرد و معمولاً شامل اطلاعاتي مربوط به مالک مكان دقيق ملک ( گاهي اوقات اطلاعات GPS) ابعاد (مساحت) نوع كشت و ارزش قطعات زمين ها مي شود .
مزایای طرح کاداستر
مزایای این طرح از دو بعد شهروندان و دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سرعت و سهولت دسترسی به اطلاعات ملک، مستندسازی اطلاعات اراضی در رابطه با شهروندان، استناد قانونی و دقیق در محاکمات جهت نیل به احقاق حقوق عامه، افزایش امنیت حقوقی مالکان و آسان‌سازی معاملات ارضی از جمله مزایای این طرح در رابطه با شهروندان است.
از بین بردن زمینه‌های تصرف اراضی دولتی و ملی، ایجاد توسعه پایدار و امنیت ملی و زمینه‌سازی تاسیس نظام کارآمد و منصفان برای وصول مالیات اراضی و املاک و همچنین جلوگیری از بورس بازی زمین در مناطق شهری نیز از جمله مزایای این طرح در رابطه با دولت است.
و از جمله اهداف کیفی آن می‌توان به بهره‌وری بهینه از نظام اطلاعات کاداستری در ارایه خدمات و اطلاعات کاداستری در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به سایر دستگاه‌های اجرایی و همچنین توسعه علم و فناوری کاداستر، بومی کردن و کاربردی کردن آن در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اشاره کرد.